Op National Catastrophy Channel word je doodgegooid met reportages van vliegtuigongelukken, skitrein-ongelukken, sneeuwlawines, aardbevingen, uitslaande branden, stuwdam-doorbraken en ander rampzaligs; compleet met 'geävanceerde computer simulaties' en door acteurs nagespeelde situaties. "Seconds from Disaster" heet het.
Met een zware, van onheil zwangere commentaarstem die ook wordt gebruikt bij trailers voor nieuwe Amerikaanse bioscoopfilms, zitten we als kijker op de eerste rij bij een minutieus nagebootste 'echte' ramp.
Wat moet ik met dit ramptoerisme? Natuurlijk, een lekkere fik is nooit weg (als er geen slachtoffers vallen en beslist niet in mijn flatgebouw), maar ik ga op de snelweg heus niet langzamer rijden bij een ongeval op de andere weghelft, of het moet zijn in de file vanwege anderen die dat blijkbaar wél doen.
Wat verwacht NGC/Discovery van mij, de kijker? Een opgelucht gevoel dat ik toen er niet bij was, medeleven met mij totaal onbekende slachtoffers? Maar hoezo? Of is het iets educatiefs, dat ik er wat van opsteek wanneer ik me in een soortgelijke situatie bevind? Maar het gaat altijd om rampen waaraan ik als indivdu niets kan doen, of had kunnen doen, als ik er daar en toen bij geweest was. Is het sensatiezucht?
Volgens mij is het agitprop. Bijna altijd is de oorzaak van of aanleiding tot de ramp nalatigheid en slordigheid van overheden, instanties, inspecteurs. Dus eindigen dergelijke reportages steevast met gedupeerden of/en nabestaanden die vergeefs wachten op schadeloosstelling, excuses.
En dat is de (verhulde) propagande: de overheid, de instanties, de toezichthouders, de instellingen; je kunt ze niet vertrouwen. De 'kleine vrouw/man' is altijd het willoze slachtoffer. 'Ze' hebben iets niet goed gecontroleerd, niet op tijd vervangen, niet goed ingeschat, niet goed geïnstalleerd. En dus brak er een staartvin, kwam er een lawine (en geen waarschuwing), vatte de metro-roltrap vlam. Met fatale gevolgen (puntje, puntje, puntje).
Deze programma's voeden volgens mij slechts de, al latente, achterdocht tegen boven ons gestelde 'organen' die 'hun werk toch nooit goed doen'. Uit klunzigheid, winstbejag, of onduidelijkere motieven.
En ik vind dat gevaarlijk, want het bevordert een soort cynisme, het gevoel dat iedereen maar goed voor zichzelf moet zorgen, want van de overheid moet je het niet verwachten, die schuift verantwoordelijkheid af, stopt in doofpot en is per definitie onoprecht, oneerlijk, onbetrouwbaar.
Dat is gevaarlijk, want de overheid kan slechts bestaan bij vertrouwen. Valt dat vertrouwen weg, krijg je Weimar-republiek toestanden, anarchie. En degenen die dan de dienst uitmaken zijn zij met de grootste bek, het grootste geweer, het recht van de sterkste.
En dat is nooit de 'kleine vrouw/man'.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten