donderdag 11 september 2008

heilig

Vandaag, 11 september, gedenken we HH. Felix, Regula & Exuperantius, martelaren, Stadsheiligen (Patroon) van Zürich, Zwitserland

Felix en Regula werden geboren in de 3de eeuw. Zij waren broer en zus en hij diende als onderofficier in het Thebaanse legioen van Mauritius. De meerderheid van dit legioen was het christelijk geloof toegedaan. Toen zij weigerden hun wapens op te nemen tegen geloofsgenoten, liet keizer Maximianus hen nabij Agaunum (Sankt Moritz, Zwitserland) uitmoorden.

Felix wist met zijn zuster Regula en hun dienaar Exuperantius, een vrijgekochte slaaf, naar de bergen te ontsnappen. Daar stichtten zij een kleine geloofsgemeenschap. Vanuit dit klooster verkondigden zij het evangelie aan de mensen in de streek. Zij ondervonden vreugde in hun werk en gingen tot in de stad Turicum (Zürich).

Hier werden zij door troepen van medekeizer Diocletianus gevangen genomen. Zij werden verplicht aan de Romeinse goden te offeren en toen zij weigerden, vreselijk gemarteld (o.a. met onderdompeling in kokende olie). Zij hielden stand in deze beproevingen, ook toen zij op een rad met messen gebonden werden. Zij werden tenslotte in het jaar 302 onthoofd, bij de Limmat ter hoogte van de huidige Wasserkirche.

De legende verteld dat zij zelf hun hoofd naar hun laatste rustplaats hebben gedragen, waar nu de Grossmünster staat. Zij zijn dus cefaloforen (v. Gr. kephalè = hoofd, pheroo = dragen, dus letterlijk: hoofddragers). Cefaloforen zijn heiligen van wie de legende vertelt dat zij zich na hun onthoofding, hebben opgericht en hun afgehouwen hoofd hebben opgenomen om het naar een bepaalde plaats, kapel, kerk of grafstee te dragen. Van meer dan 50 heiligen is iets dergelijks opgetekend.

In twee levensbeschrijvingen (of hagiografieën) van Felix c.s., uit de 9de eeuw, wordt van hun zgn. cefaloforie melding gemaakt. Een beeld met afgesneden hoofd dat zulk een heilige voorstelt, heet in de kunstgeschiedenis acefaal.

In de 8ste eeuw kwam Keizer Karel de Grote jagen in de bossen bij Zürich. Hij volgde een groot, wit hert tot aan de begraafplek van de heiligen, waar het neerknielde. Toen Karel de Grote hoorde van het leven en dood van de drie, liet hij op de plek van de kapel een grote stenen kerk bouwen. De huidige Grossmünster op dezelfde plek stamt uit de 9de eeuw.

De graven van Felix, Regula & Exuperantius werden een bedevaartsoord, samen met de Wasserkirche, gebouwd bij de plaats waar ze onthoofd werden, en de Fraumünster, waar hun relieken bewaard werden. Deze heilige plekken trokken duizenden pelgrims uit heel Europa. Om die stromen bezoekers in goede banen te leiden, werd in 1220 een brug gebouwd over de Limmat, de huidige Münsterbrücke. Tientallen zgn. ‘Leut(e)priester’ (volkspriesters) werden aangesteld om de pelgrims geestelijk te bedienen. De bekendste van hen is Huldrych Zwingli, de latere Reformator.

Toen na de Reformatie in 1524 de heiligencultus werd afgeschaft en op de schatten der kerk beslag werd gelegd, kwam het gebeente van de heiligen in Andermatt terecht. Naar de in 1950 te Zürich gebouwde kerk St. Felix & Regula werden relieken uit de Andermatter parochiekerk overgebracht.

Bron: groot gebedenboek ten gebruike van Katholieke Christenen voor alle dagen en tijden van het jaar en alle omstandigheden des levens. Samenstelling: C.A. Bouman. Uitgegeven bij: Het Spectrum, Utrecht/Brussel, 1950

Geen opmerkingen:

Een reactie posten