wintertijd

Dr. ir. C. Noorlander legt het nog één keer uit.

Er vallen per definitie 24 uren in een kalenderdag. Dat is de tijd die er gemiddeld ligt tussen twee opeenvolgende culminaties. Een culminatie is het hoogste punt dat de zon aan de hemel op een dag bereikt. In Nederland staat de zon dan in het zuiden, in Argentinië in het noorden. Een uur is verdeeld in 60 minuten en een minuut is weer onderverdeeld in 60 seconden.

Er bestaan twee definities voor de dag, namelijk als etmaal van 24 uur en als periode tussen zonsopgang en zonsondergang. Het zelfde geldt voor de nacht. Dat is de tijd tussen 00:00 uur en 06:00 uur, maar ook de periode tussen zonsondergang en zonsopgang. Dit zijn onze westerse begrippen. In andere culturen gelden weer andere betekenissen.

De rotatietijd van de aarde om haar as is korter dan een etmaal; het aantal rotaties in een jaar is precies één meer dan het aantal dagen. Bijgevolg is de rotatietijd 23 uren, 56 minuten en 4,1 seconden. Deze tijd wordt een sterrendag genoemd, omdat dit de tijd is, die een
goede sterrenkijker nodig heeft, om éénmaal om zijn as te draaien, teneinde een ster goed te kunnen volgen en te fotograferen.

De volkeren hadden vroeger hun eigen tijdrekening volgens het principe van een zonnewijzer. Alleen was de schaalverdeling of de tijdseenheid verschillend. Zo werd in Israël in de dagen van Jezus de dag verdeeld in 12 uren, waarbij het eerste uur begon na zonsopgang en het laatste eindige bij zonsondergang. De evangelisten Matteüs, Markus en Lucas gebruikten deze tijdrekening. Johannes schreef zijn evangelie na de verwoesting van Jeruzalem in 70 na Chr. en gebruikte daarom de Romeinse uurrekening, die begon te middernacht. De Romeinse tijdrekening is nu vrijwel overal van kracht.

De ware zonnetijd is de tijd die gemeten wordt met een zonnewijzer. Als de zon het hoogst aan de hemel staat, is het 12:00 uur zonnetijd. Omdat de aardbaan echter een ellips is en de aardas schuin staat, loopt de zonnewijzer nu eens voor en dan eens achter op een perfect lopend horloge, dat is gelijkgezet met de gemiddelde zonnetijd, die officieel de middelbare zonnetijd wordt genoemd. Het verschil tussen de ware zonnetijd en de middelbare zonnetijd heet de tijdsvereffening.

In de herfst en de winter merk je dat het sterkst. Zo loopt de zonnewijzer in november ongeveer een kwartier voor en in februari een kwartier achter.

Tot de 19e eeuw had iedere plaats zijn lokale (middelbare) zonnetijd. Door het toegenomen interlokale verkeer, zoals treinen, werd dit echter ongewenst. Om ongelukken te voorkomen, moest een heel gebied exact dezelfde tijd hebben. Daarom is aan het eind van de 19e eeuw besloten om de aarde te verdelen in 24 tijdzones. De West-Europese tijd is dan
de middelbare zonnetijd van de Londense buitenwijk Greenwich.

In Nederland was het een uur later: de Midden-Europese tijd — die hoort bij de middelbare zonnetijd van 15° oosterlengte, dat is in de buurt van Praag. Omdat Nederland ongeveer op 5° oosterlengte ligt, betekende dat een afwijking van zo’n 40 minuten t.o.v. de middelbare zonnetijd.

Het indelen van de aarde in 24 tijdzones betekende 24 zones van onderling één uur tijdsverschil. De 180e lengtegraad is daarbij gedefinieerd als de datumgrens. Als het bijvoorbeeld in Alaska 10 maart 12:40 is, dan is het in Oost-Siberië een uur eerder en een dag later, namelijk 11 maart 11:40. Slechts gedurende één uur per dag is het overal dezelfde kalenderdag. Diverse landen hebben echter zomertijden ingevoerd, wat het geheel nog ingewikkelder maakt.

Tegenwoordig hebben wij in Nederland van het laatste weekend van maart tot het laatste weekend van oktober de zomertijd: op de laatste zondag in maart wordt om 02:00 uur de klok één uur vooruit gezet en op de laatste zondag in oktober wordt de klok om 03:00 uur één uur teruggezet. Voordeel is dat er ’s avonds minder licht nodig is. Nadeel is dat ‘s ochtends de verwarming een uur eerder aan moet. Ook is er sprake van ontregeling van het bioritme voor mensen en vee en waarschijnlijk ook planten, hoewel over de invloed van zomer/wintertijd op botanica weinig onderzoek is verricht.

Is het nu duidelijk, ook daar achterin? Zodat ik het straks in maart niet wéér hoef te vertellen.

Wijzer

De quartzklok werd uitgevonden in 1929.

tijdelijkheid

Annelies "Anneliesje" van der Louw-Roelofszen is niet meer. Ik heb haar nooit gekend en dat zal er nu ook niet meer van komen. Blijkens een rouwadvertentie in De Volkskrant van 22 oktober 2007 (ik ben wat achter in mijn leesgebeuren) werd zij geboren op 1 april 1943 en is op 18 oktober jl. overleden.
Maar hoe treurig het ook is voor haar geliefden, ik wil het hier niet hebben over haar. De advertentie besluit namelijk met een email-adres waar we onze correspondentie kwijt kunnen. Een email-adres uitroepteken. @quicknet.nl! En dat is alles. Geen namen van familie of vrienden, slechts een email-adres.
De tijden zijn echt modern geworden. In mijn beleving is email iets voor zakelijke mededelingen of/en berichten aangaande (verwachte verlating bij het nakomen van) afspraken.
Email, de ultieme uiting van vluchtigheid, verdraagt zich volgens mij niet met de verpletterende voortgang der eeuwigheid, de dood.
[Maak met de volgende woorden uw eigen in memoriam voor Jan Wolkers (1925-2007):
vriendschap — emotie — gedachten — kracht — vrij — rust — gevoelig — zacht — vast — onderweg — vergankelijkheid — handgreep — vereenvoudigd — fatum — loslaten — indruk — verte — open — ontlading — openheid — trouw — zoeken — ondergang — alter ego — kwetsbaar — toekomst — nalatenschap — serendipiteit — voel — blik — natuur — transformatie — vrijheid — lepel — passie — slaapmutsje — essentie — balans — verstilling — echt — maritiem — zoektocht — gezicht — materie — "zijn" — eindpunt — god noch gebod]

tegengestelde richting

Hij had gelijk gekregen; na zijn monoloog over het onvermogen van de mens om onbaatzuchtig lief te hebben, had ze hem toegevoegd dat hij nu maar beter kon gaan. Hij wist eigenlijk wel dat ze het niet zou begrijpen, hij was niet uit op begrip. Hij had gehoopt dat ze zou meevoelen wat door hem heenging, toen hij in dat krappe kantoortje met een dramatisch bedoeld gebaar dat vervloekte rapport doormidden wilde scheuren. Wilde, want het kartonnen kaft was stugger dan hij dacht. Het laatste wat zijn chef van hem zag, was een middelbare, gezette man die met een steeds roder hoofd rukte aan een hangmap. Hij had het ding tot slot weggeslingerd, de inhoud als herfstbladeren langzaam naar de vloer glijdend. Hij had de deur niet eens achter zich dichtgegooid, maar rustig in het slot laten vallen. Toen pas had hij rust gevoeld, geen opluchting maar een diepe vanzelfsprekendheid over wat er gebeurd was. Een zeker weten over de juistheid van een onvermijdelijk, maar toch zelf gekozen besluit.

not in my backyard

talig

Het sonderen van de ideologische, politieke en maatschappelijke inhoud van [de moderne stedenbouw] is dus per definitie een kwestie van fieldwork, en niet van filologisch onderzoek.

Wanneer u het gedeelte tussen haken vervangt met uw eigen onderwerp, kunt u bovenstaande zin gebruiken voor elk(e) beleidsstuk, projectvoorstel, troonrede, ontslagbrief, scriptie, rapportage en wat dies meer zij. Zodat in één keer duidelijk wordt waar het u om gaat. Ook handig voor cursussen 'Nederlands voor buitenlanders' en eindexamens HAVO.

achterlijk

Ik (jaargang 1959) besef dat ik met dit weblogboek nog maar net het oppervlak beroer van de peilloze oceaan van mogelijkheden, die de IC-er ons biedt. Ik kan aardig tekstverwerken, een rekenraster maken met Excel en ook een Krachtpunt-presentatie weet ik uit mijn printer te peuren (hoewel nu even niet, want die weigert ineens alle dienst, hoewel die nog maar een jaar oud is). Maar feitelijk ben ik een digibeet.


Bijvoorbeeld. Ik laad elke dag een email neer met de koppen van Trouw, de krant waarop ik al jaren tot wederzijds genoegen geabonneerd ben. Ik lees die email soms al om 00.30u, zoals in de nacht van zon- op maandag. Als dan bericht wordt over een man met een mes die door een politievrouw is neergeschoten in een politiebureau, dan hecht ik daar niet zoveel geloof aan. Iedereen kan van alles op het wereldwijde net zetten (zie dit blog). Pas wanneer ik 's morgens vroeg (mijn bezorger heeft een 99,99% bezorgcoëfficiënt) het zwart op wit lees wil ik aannemen dat een dergelijke gebeurtenis zich op één of andere wijze heeft voorgedaan.


'Papier is geduldig' zeiden we in het pré-PC-tijdperk en 'de krant brengt de leugen in het land'. Want met enige moeite kon iedereen van alles drukken (zie Trouw) en enige gezonde achterdocht bij alles wat gedrukt staat was niet verkeerd. Dat zeg ik nu van het WWW met z'n newsfeeds, weblogs en netstekken. Alleen heb ik nog niet een pakkende (en rijmende!) 'disclaimer' kunnen bedenken. Ik kom niet verder dan 'WWW, o nee' of 'staat het op net, dan is het pet' of 'alles wat je ziet, geloof dat niet'.

container

Het grote raam heeft uitzicht op het drukke kanaal, maar de containerschepen merkt ze al lang niet meer op, zoals die links, rechts in en uit het beeld schuiven. Het slordige bedrijventerrein aan de overkant, met zijn losse opeenstapeling van langwerpige rechthoeken, vormt het bovenkader van dit traag bewegende schilderij, nu met alle tinten grijs, want het regent.

Als ze de Senseo aanzet, bedenkt ze net te laat dat ze de koffiepad er niet in gedaan heeft. Het apparaat geeft een hoog jankend geluid. Even in paniek trekt ze de stekker uit de contactdoos.

Ze loopt doelloos naar de bank, recht tegenover het ongeziene uitzicht, en gaat zitten bij het tafeltje met de telefoon. Het is nu half tien. Nog anderhalf uur voor Toon, de immer overdreven vrolijke vrijwilliger, de piepschuimen doos met de bakjes eten komt brengen.

Ze haat de vaalbruine kleur van de 'isolatie-box', zoals die steevast door Toon aangeduid wordt. Ze haat de bakjes — één voor de aardappels, één voor de groente en één voor het vlees-met-jus — met hun net iets te harde kleuren rood, blauw en geel. Ze haat het ping-geluid van de magnetron, als na vier-en-een-half minuut de maaltijd is opgewarmd. Ze haat Toon, met zijn lachen om niets, als hij zonder bellen binnenstuift.

Dan staat ze op om de tafel te dekken.

Raadzaam

Prediker 9
[9] Geniet van het leven [met de vrouw die je bemint]. Geniet alle dagen van je leven, die God je heeft gegeven. Het bestaan is leeg en vluchtig en je zwoegt en zwoegt onder de zon, dus geniet op elke dag. Het is het loon dat God je heeft gegeven. [10] Doe wat je hand te doen vindt. Doe het met volle inzet, want er zijn geen daden en gedachten, geen kennis en geen wijsheid in het dodenrijk. Daar ben je altijd naar op weg. (NBV)
[9] Geniet van het leven [met de vrouw van je hart]; van heel het ijdele en kortstondige bestaan dat God je geeft onder de zon. Dat is het enige dat je krijgt in dit leven voor al je harde werken en tobben onder de zon. [10] Grijp met beide handen de kansen die je nu krijgt, want in de onderwereld waarnaar je op weg bent is het afgelopen met denken en doen, met kennis en wijsheid. (KBS)

Twee keer dezelfde regels uit een boekje in de verzamelbundel, die ook wel bijbel heet. De eerste versie is email-proza, de tweede meer poëzie. Wat beide willen overbrengen is de raad te genieten van je korte en zelden aangename bestaan. Ik neem aan dat de schrijver het positief bedoeld, maar zijn raad rammelt. Hij zegt: geniet, want life sucks en daarna ben je dood. Dat is raar. Zelfs als je zijn woorden opvat als: geniet!, ook al is het leven kort en rottig; dan nog is het een nogal deprimerend advies.

Ach, misschien moet ik maar 'es zoeken naar een vrouw naar mijn hart (die mij bemint).

Wat Bawer vindt

Weer even over die 'Nederlandse identiteit' -- het zit me wel hoog blijkbaar. Hier een citaat uit een recent werk van een zekere Bruce Bawer, een Amerikaan woonachtig in Oslo, Noorwegen. While Europe Slept heet het en het gaat over de "islamisering" van Europa, zoals hij meent dat die zich aan het voltrekken is of zich zelfs al voltrokken heeft. Een buitenstaander kan altijd beter aangeven hoe we er voorstaan.

Ik zie tegelijkertijd verbanden met Kuitert's gedachten over "geloof als verbeelding" (zie mijn post van 9 oktober '07). De verbeelding die maakt dat mensen geld geven aan TV-dominees, duiven loslaten bij een begrafenis, of zichzelf opblazen. Allemaal vanuit een geloof.

Bawer's vaststelling, die ik wel deel geloof ik, is dat het geseculariseerde, intellectuele Europa zich überhaupt niet meer kan voorstellen, welke kracht verbeelding (geloof) heeft op het doen en laten van mensen. En in het geval van terrorisme in de naam van Allah, voor de oorzaken ervan op zoek gaat naar "objectieve" beweegredenen. Zoals armoede, onderdrukking, kolonialisme; Marx-begrippen. Bawer geeft daarbij aan, dat in de VSA "geloof" en religie een veel prominentere plek heeft, ook onder de intelligentsia. En dat ze daarom dus beter de "gevaren" van de Islam kunnen onderkennen.

Hier het citaat:

Indeed, it had become increasingly obvious to me that in understanding the Islamist threat, Americans have one big advantage: we’re surrounded by religion. In the United States, even if one isn’t religious oneself, one is likely to have friends, relatives, neighbors or coworkers for whom religious identity is not merely a matter of vestigial, nominal affiliation but of profound conviction; it’s something that guides their major life decisions and shapes their conception of the universe. Since we know such people, we know how powerful (for better or for worse) religion can be. Few Western Europeans who aren’t Muslims have this kind of rsthand knowledge. Most come from Christian backgrounds but don’t go to church except for weddings and funerals. If they do belong to a denomination, it’s because they were born into it and have never bothered to remove their names from the membership rolls. Their supposed religious identity has little or no meaning for them, other than perhaps being related in their minds to the broad ideals of universal brotherhood, equality, and peaceful coexistence — ideals that they associate at least as much with the UN as with any church. It’s difcult for them to conceive that someone can actually view this or that theological system as containing the ultimate key to the workings of the cosmos — and can be capable of acting on that belief in earth-shattering ways. It’s also difficult for them to grasp the idea that a religion might be devoted to something other than the ideals set forth in the UN charter. This failure of imagination is especially pronounced among the Western European elite. The average German politician, French journalists, or Swedish professor simply can’t imagine a life directed by religious belief. Confronted with the fact that it’s indeed such belief — albeit of a particularly dark and twisted variety — that impels Islamists, their immediate impulse is to be dismissive: No, that can’t be it. It must be something else. It must be something we can relate to — poverty, oppression, colonialism. The neo-Marxist analyses come easily. And from these misreadings of reality spring a host of colossally wrongheaded responses.

Ik vind het een tintelende gedachtengang. En ook een vraag naar Kuitert. Hij meent dat geloof allemaal "verbeelding" is (waar hij overigens niets slechts van zegt), maar hoe kan die verbeelding dan zó krachtig (en meedogenloos) mensen aanzetten tot bijvoorbeeld jezelf opblazen in een winkelcentrum?

En waarom is dat andere "stelstel van verbeelding", maar dan zonder een god (het marxisme/communisme), een zachte dood gestorven? Omdat god/God uiteindelijk niet gemist kan worden?

Vragen, vragen. Ik geef ze maar door...

Woonstee

Als 'man is how man lives', dan zijn deze beelden van een hedendaagse Alkmaarse woonwijk de beste illustratie van de Nederlandse identiteit. Deze foto's hadden net zo goed in Utrecht-Leidsche Rijn genomen kunnen zijn, of Heerlen.

Zo woont de modale Nederlander. En zo'n leefomgeving moet wel van invloed zijn op wat hij denkt, voelt, wil. En andersom: omdat hij zo denkt en voelt, wil hij in dergelijke huizen wonen. Of menen architecten en projectontwikkelaars dat de modale Nederlander zulke huizen blieft. Zij bouwen de huizen zoals ze ze bouwen; er is een markt voor.

Nu vraag ik me af of de producten op die markt door de kopers/huurders zo gewild zijn of dat hun smaak is gestuurd door de aanbieders.

Zoals de onterecht vergeten schrijver F.B. Hotz zei, "over gebrek aan smaak valt niet te twisten". Ik houd wel van deze bouwstijl, dus mij hoor je niet klagen. Maar ik woon er dan ook niet. Ik zit in een stijlloos flatje uit de jaren '70, waarvan ik slechts het uitzicht kan benoemen als postitief punt (ik woon 4-hoog).

Verbeelding

Ik ben aan het herkauwen op een artikel van Harry Kuitert in Trouw Letter & Geest van 6 oktober '07. Hier twee citaten (lees voor de context het hele artikel):

Het merkwaardige is, bij volken als de oude Germanen gaan we er voetstoots vanuit dat hun godsvoorstellingen ’van verbeelding’ zijn. Maar bij Israëls God is die benadering ineens afgelopen, dan moet alles ’echt’ zijn, dan geeft de Bijbel informatie die ons kennis verschaft over een realiteit buiten ons.

Maar die moslim die zichzelf opblaast: hij gelooft toch dat die hemel bestaat? Zonder twijfel. In één klap zie je wat geloven is: aan de verbeelding realiteit toekennen, een eigen guratie van de werkelijkheid (die van je religie, of wellicht één die je zelf hebt bedacht) erop nahouden. Je ziet tegelijk dat die realiteit er niet hoeft te zijn, niet hoeft te bestaan, om mensen aan te
moedigen, vertrouwen in te gieten, of juist van angst te vervullen.

Als "gelovige" ben ik nogal geraakt door wat Kuitert te berde brengt. Ik heb nog heel wat te strijken voor ik er zelf wat van vind.

Waterhoofd

We vallen nu over HKH Prines Máxima heen met haar vaststelling dat dé Nederlander niet bestaat, maar ik roep in dit verband graag in herinnering wat haar man en onze toekomstige koning ZKH Prins Willem-Alexander zei, tijdens de Nederlands Dag van Expo 2005, Japan, op dinsdag 19 april:

Today we have come together at the Aichi 2005 World Exhibition to celebrate the Netherlands’ national day. I am very happy to be here and to report that relations between the Netherlands and Japan are in excellent health. Our minister of Foreign Affairs has visited your country only
recently and Prime Minister Koizumi will come to Holland in an few weeks. He will also visit he Von Siebold House in Leiden, Which has just opened in March. The marvellous collection of items that Von Siebold assembled in the early 19th century in Japan can now be displayed. Several animals, stuffed on Von Siebold’s orders, now extinct in Japan, can be found in the Japanese Pavilion. They
provide us with a strong reminder that what we have destroyed in our lack of wisdom, in terms of animals, plants or environment, can not be recreated. “Nature’s wisdom”, the exposition’s central theme, is a very appropriate theme. The theme urges us to reflect on man’s coexistence with nature. The theme of the Netherlands’ presentation is “Holland, land of water” and I am very pleased with
this choice. Water is a source, the primary source of nature. Managing water has always been the trademark of the Netherlands. This area of Japan bears traces of Dutch water management in the form of the work of amongst others Johannes de Rijke. This Dutch water engineer, one of many, worked for a long time, in the early Meiji-period, in order to get rivers and the sea under control. Water, the sea, has supplied us with golden opportunities to look beyond the horizon of our small country. Water and wind carried the “Liefde” to Japan on April, 19th 1600. At the same time water today presents a wide array of challenges to the world. That is why water is a priority of the Netherlands’ development policy.
The Netherlands spends 0,1% of GDP on the priority areas of environment and water. The Netherlands, as part of its development policy, is committed to provide access to clean drinking water and sanitation for an additional fifty million people by 2015. Water is also a source of life. A healthy lifestyle has become a pre-requisite for good life, an important value for us all. In
establishing industrial society, man has dictated nature. In developing a healthy lifestyle, we must learn to listen to nature and adapt to it in subtle ways. Here we can learn a lot from Japan. The healthy way of life in Japan gives the Japanese the highest life expectancy in the world. Japanese food and drink
can be a source of health and vitality, all the more reason to enjoy it here with the visible presence of new life in our midst. May Nature’s wisdom teach us to take care of our environment and indeed, of ourselves. It is our common duty and desire to leave a better world for our children (and grandchildren). Bron: RVD

Hij geeft hier, weliswaar met schaamte, toe dat Nederlanders Japanse fauna hebben uitgeroeid om er opgezette museumdieren van te maken. Bovendien durft hij zomaar te beweren dat water de bron, neen de voornáámste bron van alle leven is! En hij stelt ons Japan's "gezonde levensstijl" ten voorbeeld, als het gaat om een lange levensverwachting.

Ik meen dat deze woorden ons kunnen helpen in het debat over de Nederlandse identiteit van ons en onze kinderen (en kleinkinderen).

Eerste regels

Net te laat draaide hij de auto de bocht in.
Hij begon te zweten.
Hij trok het stuur naar rechts, maar het scheen niet uit te maken.
Hij vroeg zich af of dit nu het gevolg was van onderstuur of bovenstuur.
Hij voelde de klap eerder dan hij het geluid hoorde.
Toen zette hij de radio uit.

Zien!

Save the cheerleader, save the world!
Heroes, dus. Mooie scifi TV op BBC2, woensdagavond 22.00u (Nederlandse tijd).
Één of andere RTL zendt het al langer uit, maar bij de BBC hebben ze niet om de 10 minuten reclame. En je kunt met Teletekst pagina 888 het ondertiteld krijgen. Het verhaal met een dozijn protagonisten is ingewikkeld; ondertiteling maakt het allemaal wat makkelijker te volgen. Het is bedoeld voor gehoorgestoorden, dus krijg je ook mededelingen als "eerie sounds" of "door slams", maar daar moet je maar overheen lezen.

Bevind van zaken

Tegenstrijdige berichten van deze en gene maken het me niet makkelijk een positie in te nemen. Voors en tegens afwegend kom ik niet verder dan een voorlopige plaatsbepaling. Hoewel ik schijnbaar nog alle kanten opkan, vallen enkele opties als vanzelf af. Hoeveel moet ik wegstrepen om tot een punt te komen?

Flipperen

Dit zijn mijn topscores:
13.425.500
11.526.000
10.058.250

Ergens op mijn PC heeft Bill Gates een spelletje verstopt, "3D Pinball". Het is een virtuele flipperkast, die ik een maand of twee geleden ontdekte. De scores hierboven haalde ik in augustus, maar sindsdien kom ik daar niet meer bovenuit. Ik blijf het proberen...

Eind der tijden